11
Dưới đây là danh sách các bệnh nghề nghiệp mà người lao động có thể mắc phải trong quá trình làm việc trong môi trường có yếu tố nguy cơ cao. Cụ thể, các bệnh nghề nghiệp này liên quan đến những yếu tố như hóa chất, bụi, tiếng ồn, rung động, bức xạ và các yếu tố khác tác động lâu dài đến sức khỏe người lao động. Đây là danh mục được sử dụng để xác định các bệnh liên quan đến công việc, giúp các cơ quan y tế và người lao động nhận diện, giám sát và thực hiện các biện pháp bao vệ sức khỏe trong quá trình làm việc (Ban hành theo Phụ lục 6, Thông tư số 28/2016/TT-BYT ban hành ngày 30 tháng 06 năm 2016 của Bộ Y tế).
THỜI GIAN VÀ NỘI DUNG KHÁM ĐỊNH KỲ CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG MẮC BỆNH NGHỀ NGHIỆP
(Phụ lục 6, Ban hành kèm theo Thông tư số 28/2016/TT-BYT ngày 30 tháng 6 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ Y tế).
| TT | TÊN BỆNH | THỜI GIAN | KHÁM CHUYÊN KHOA | KHÁM CẬN LÂM SÀNG |
| 01 | Bệnh bụi phổi Silic nghề nghiệp | 12 | Hệ hô hấp, tuần hoàn | – Chụp X. Quang phổi; đo chức năng hô hấp. – Chụp cắt lớp, tìm AFB trong đờm (nếu có). |
| 02 | Bệnh bụi phổi Amiăng nghề nghiệp | 12 | Hệ hô hấp, tuần hoàn | – Chụp X. Quang phổi; đo chức năng hô hấp. – Chụp cắt lớp, tìm AFB trong đờm (nếu có). |
| 03 | Bệnh bụi phổi bông nghề nghiệp | 12 | Hệ hô hấp, tuần hoàn, tai mũi họng | – Đo chức năng hô hấp; – Thử nghiệm lẩy da; – Máu: Công thức máu; – Chụp X. Quang phổi, nghiệm pháp dược động học IgE, IgG máu (nếu cần). |
| 04 | Bệnh viêm phế quản mạn tính nghề nghiệp | 6 | Hệ hô hấp, tuần hoàn | – Đo chức năng hô hấp; – Chụp X. Quang phổi (nếu cầu). |
| 05 | Bệnh hen phế quản nghề nghiệp | 12 | Hệ hô hấp, tuần hoàn | – Đo chức năng hô hấp trước và sau ca làm việc; – Thử nghiệm lẩy da (nếu cần). |
| 06 | Bệnh bụi phổi talc (hay còn gọi là silicosis talc) | 12 | Hệ hô hấp, tuần hoàn | – Chụp X. Quang phổi; đo chức năng hô hấp; – Chụp cắt lớp, tìm AFB trong đờm (nếu cần). |
| 07 | Bệnh bụi phổi than nghề nghiệp | 12 | Hệ hô hấp, tuần hoàn | – Chụp X, Quang phổi; đo chức năng hô hấp; – Chụp cắt lớp, tìm AFB trong đờm (nếu cần). |
| 08 | Bệnh nhiễm độc chì nghề nghiệp | 6 | Hệ tiêu hóa, tuần hoàn, thần kinh, tâm thần, tai mũi họng, mắt, xương khớp, da, niêm mạc và hệ tạo máu | – Máu: Định lượng chì máu (trong trường hợp tiếp xúc chì vô cơ), công thức máu, hồng cầu hạt kiềm, huyết sắc tố … – Nước tiểu: định lượng chì niệu (trong trường hợp tiếp xúc chì hữu cơ), ALA niệu (trong trường hợp tiếu xúc chì vô cơ), trụ niệu, hồng cầu. |
| 09 | Bệnh nhiễm độc nghề nghiệp do Benzen và đồng đẳng | 6 | Hệ hô hấp, tuần hoàn, tiêu hóa, tiết niệu, da, niêm mạc và hệ tạo máu | – Máu: Công thức máu, huyết sắc tố,, tiểu cầu, thời gian máu đông, máu chảy. – Nước tiểu: Albumin, trụ niệu, hồng cầu niệu, axit t,t – muconic niệu hoặc Phenol niệu (tiếp xúc Benzen), O-Crezon niệu hoặc axit hyppuric niệu (tiếp xúc toluen), axit methy hyppuric niệu (tiếp xúc xylen). |
| 10 | Bệnh nhiễm độc thủy ngân nghề nghiệp | 6 | Hệ thần kinh, tâm thần, tiêu hóa, tiết niệu, mắt, da, niêm mạc và răng | – Máu: Công thức máu, thủy ngân máu (trường hợp nghi nhiễm độc cấp tính). – Nước tiểu: Thủy ngân niệu, albumin, trụ niệu, hồng cầu niệu. – Tủy đồ: Nếu cần |
| 11 | Bệnh nhiễm độc Mangan nghề nghiệp | 6 | Hệ hô hấp, thần kinh, vận động, tiêu hóa | – Máu: Công thức máu. – Nước tiểu: Mangan niệu, albumin, trụ niệu, hồng cầu niệu. – Tủy đồ: Nếu cầu. |
| 12 | Bệnh nhiễm độc trinitrotoluen nghề nghiệp | 6 | Hệ thần kinh, da và niêm mạc, hệ tiêu hóa, tiết niệu, mắt … | – Máu: Methemoglobin, công thức máu, huyết sắc tố, men gan. – Nước tiểu: Định tính trinitrotoluen (TNT) niệu, albumin, hồng cầu niệu, trụ niệu. – Tủy đồ: Nếu cần. |
| 13 | Bệnh nhiễm độc Asen nghề nghiệp | 6 | Hệ thần kinh, tiết niệu, tiêu hóa, hô hấp, tuần hoàn, da | – Máu: Công thức máu. – Nước tiểu: Asen niệu, albumin, hồng cầu niệu, trụ niệu. – Tóc: Định lượng Asen tóc. |
| 14 | Bệnh nhiễm độc Nicôtin nghề nghiệp | 6 | Hệ thần kinh, tâm thần, tuần hoàn, hô hấp | – Máu: Công thức máu. – Nước tiểu: Định lượng cotinin hoặc nicôtin niệu. |
| 15 | Bệnh nhiễm độc hóa chất bảo vệ thực vật nghề nghiệp | 6 | Hệ thần kinh, tiêu hóa, tuần hoàn, da | – Máu: Công thức máu, định lượng men cholinesteraza hồng cầu hoặc huyết tương. – Nước tiểu: albumin, hồng cầu niệu, trụ niệu. – Định lượng hóa chất bảo vệ thực vật: trong máu hoặc chất chuyển hóa trong nước tiểu (nếu cần). |
| 16 | Bệnh nhiễm độc Cacbon monoxit nghề nghiệp | 6 | Hệ thần kinh cơ, hệ tuần hoàn, tim mạch | – Máu: Định lượng HbCO. – Điện tim: Đo điện tim. – Siêu âm: Siêu âm tim, mạch (nếu cần). |
| 17 | Bệnh nhiễm độc Cadimi nghề nghiệp | 6 | Hệ thần kinh, tiết niệu, tiêu hóa, hô hấp, tuần hoàn, xương khớp | – Nước tiểu: Cadimi niệu, albumin, beta2-micro-globulin niệu, hồng cầu niệu, trụ niệu, canxi niệu. Đo xương: Đo độ loãng xương, chụp X. Quang xương. Gan, thận, tim phổi: Chức năng gan, thận, X.Quang tim phổi (nếu cần). |
| 18 | Bệnh phóng xạ nghề nghiệp | 6 | Hệ tiêu hóa, hô hấp, tuần hoàn, hệ thống hạch bạch huyết | – Máu: Xét nghiệm Huyết đồ. Tủy đồ và/hoặc xét nghiệm nhiễm sắc thể (nếu cần). |
| 19 | Bệnh điếc nghề nghiệp do tiếng ồn | 12 | Tai mũi họng | – Thính lực: Đo thính lực đơn âm. – Chụp X. Quang: Chụp X. Quang xương chũm, đo nhĩ lượng, phản xạ cơ bàn đạp, ghi đáp ứng thính giác thân não (nếu cần). |
| 20 | Bệnh nghề nghiệp do rung cục bộ | 12 | Hệ xương khớp, thần kinh và mao mạch ngoại vi | – Chụp X. Quang khớp cổ tay, khuỷu tay, khớp vai. – Nghiệm pháp lạnh. – Soi mao mạch, đo ngưỡng cảm nhận rung, cảm nhận đau (nếu cần). |
| 21 | Bệnh giảm áp nghề nghiệp | 12 | Hệ thần kinh, xương khớp, hô hấp, tuần hoàn, tiết niệu, tai mũi họng | – Chụp X. Quang xương, khớp. – Đo thính lực đơn âm. – Đo điện tim. – Nước tiểu: Tìm albumin, trụ niệu, hồng cầu. – Máu: Công thức máu, định lượng canxi (nếu cần). |
| 22 | Bệnh nghề nghiệp do rung toàn thân | 12 | Cơ xương khớp, thần kinh, tiêu hóa, tiết niệu | – Chụp X. Quang cột sống thắt lưng. – Chụp CT Scanner hoặc MRI cột sống thắt lưng, nội soi dạ dày (nếu cần). |
| 23 | Bệnh sạm da nghề nghiệp | 12 | Da, niêm mạc | – Đo liều sinh học (biodose). – Nước tiểu: Porphyrin niệu, melanogen niệu (nếu cần). |
| 24 | Bệnh viêm da và loét vách ngăn mũi nghề nghiệp do crôm | 12 | Da, tai mũi họng | – Thử nghiệm áp bì (patch test) |
| 25 | Bệnh Leptospira nghề nghiêp | 6 | Hệ tiêu hóa, hô hấp, tuần hoàn, da | – Phản ứng nghưng kết tan Martin-Pettit. – Tìm xoắn khuẩn trong máu (nếu cần). |
| 26 | Bệnh nốt dần nghề nghiệp | 12 | Da, niêm mạc | – Thử nghiệm lẩy da (prick test). – Kỹ thuật xác định hạt dầu, hạt sừng. – Đo pH da. – Thử nghiệm trung hòa kiềm theo pp Burchardt (nếu cần). |
| 27 | Bệnh da nghề nghiệp do tiếp xúc môi trường ẩm ướt và lạnh kéo dài | 12 | Da, niêm mạc, móng | – Đo pH da. – Xét nghiệm nấm da, móng, vi khuẩn vùng da tổn thương (nếu cần). – Thử nghiệm trung hòa kiềm theo phương pháp Burchardt (nếu cần). |
| 28 | Bệnh da nghề nghiệp do tiếp xúc với cao su tự nhiên và hóa chất phụ gia cao su | 12 | Da, hô hấp | – Thử nghiệm lẩy da. – Thử nghiệm áp da. – Định lượng nồng độ IgE, IgG máu (nếu cần). |
| 29 | Bệnh lao nghề nghiệp | 6 | Hệ tiêu hóa, hô hấp, tuần hoàn, da, tiết niệu, xương khớp… | – Chụp X. Quang phổi. – Tìm AFB trong đờm, trong dịch sinh học, phản ứng Mantoux, tốc độ máu lắng. – Chọc hạch, sinh thiết hạch, làm PCR (nếu cần). |
| 30 | Bệnh viêm gan vi rút B nghề nghiệp | 6 | Hệ tiêu hóa, hô hấp, tuần hoàn, da niêm mạc | – Máu: HBsAg, AST, ALT, công thức máu. – Nước tiểu: Albumin, sắc tố mật, muối mật,… – Siêu âm: Gan, mật. |
| 31 | Bệnh nhiễm HIV do tai nạn rủi ro nghề nghiệp | 6 | Da, tiêu hóa, hô hấp, tuần hoàn, tiết niệu | Máu: Công thức máu, xét nghiệm HIV. |
| 32 | Bệnh viêm gan vi rút C nghề nghiệp | 6 | Hệ tiêu hóa, hô hấp, tuần hoàn, da niêm mạc | – Máu: Anti HCV, AST, ALT, công thức máu. – Nước tiểu: Albumin, sắc tố mật, muốn mật,… – Siêu âm: Gan, mật. – Xét nghiệm: HCV – RNA (nếu cần). |
| 33 | Bệnh ung thư trung biểu mô nghề nghiệp | 12 | Hệ hô hấp, tuần hoàn, tiêu hóa | – Chụp X. Quang phổi, CT scaner, đo chức năng hô hấp. – Mô bệnh học, hóa mô miễn dịch. – Siêu âm tim, ổ bụng (nếu cần). |
| 34 | Bệnh đục thể thủy tinh nghề nghiệp | 12 | Mắt, thần kinh | Siêu âm mắt, đo nhãn áp. |
Thời gian ở bảng trên là tính số tháng cần khám lại. Việc bổ sung khám lâm sàng và cận lâm sàng cho từng bệnh thực hiện theo chỉ định của bác sĩ dựa vào thực tế tiến triển, biến chứng của bệnh.
TH. Huu Binh
